Wielokrotnie podkreślaliśmy już, że wytworzenie się osobowości lękliwej lub agresywnej zależy od dającej się mniej lub bardziej dokładnie określić postawy wychowawców. Zbadajmy teraz szczegółowo, jakie zasady i postawy wychowawcze mogą obowiązywać w stosunkach pomiędzy dorosłymi a dziećmi i w jaki sposób wpływają one na rozwój osobowości. Pytanie to już od dawna zajmuje psychologię, stanowiąc w ostatnim ćwierćwieczu — począwszy od Baldwina, aż do Beckera (1949-1964) przedmiot badań wielu uczonych. Wybierzemy z tej szerokiej problematyki — zgodnie z naszym tematem — przede wszystkim dane dotyczące lękliwości i agresji.