WOKÓŁ GRODÓW

Z osad obronnych tego czasu, oprócz wspomnianego Stradowa, na dość dokładną rekonstrukcję pozwalają wyniki wykopalisk na terenie byłej osady (z XI w.) na Ostrówku Od­rzańskim w Opolu. Potężny drewniano-ziemny wał, z blankami (z drewnianych bierwion) i chodnikiem dla obrońców od we­wnątrz, zabezpieczony kamienną ławą, oblewały zewsząd wody rzeki, rozwidlonej w tym miejscu wokół małej wysepki. Z lądem łączył osadę długi drewniany most. Wokół grodów, w których znajdowała się siedziba miejscowego pana feudalnego lub księcia oraz pomieszczenia dla części druży­ny, wyrastały z czasem podgrodzia. W ich zabudowaniach miesz­kała większość członków załogi, ponadto zaś rzemieślnicy wyko­nujący na potrzeby grodu broń, odzież, wszelkiego rodzaju sprzę­ty gospodarskie.