-
W Portugalii najciekawszym przykładem obwarowań miejskich była Leiria. Mury miasteczka przylegającego od strony wschodniej do omówionego już wcześniej zamku tworzyły dwa pierścienie — wysoki, najeżony blankami i przecięty wąskimi strzelnicami mur zasadniczy i równoległy do niego, zewnętrzny mur, znacznie niższy. Najwięcej obiektów warownych wyrosło w średniowiecznych miastach Italii — najbardziej rozwiniętych gospodarczo, stanowiących niejednokrotnie samodzielne republiki. Zarówno o budowle publiczne czy prywatne w ich obrębie, jak i o fortyfikacje troszczyły się same władze miejskie, często wydając odpowiednie zarządzenia dotyczące nawet wyglądu obiektów architektonicznych i całego układu przestrzennego.