-
Obiekt ten bardziej jednak przypomina jeszcze wcześniejszy, romański typ potężnego donżonu: prezentuje sobą zwartą bryłę budowli mieszkalnej i zarazem obronnej. Słynny królewski Windsor — 30 km od Londynu — założony w 1096 r., w XII XIV w. przekształcony został w rezydencję pozbawioną obwarowań, toteż nie ma potrzeby omawiać go w tym miejscu. Najpiękniejszym chyba, najefektowniejszym budownictwem obronnym w czasach gotyku poszczycić się może Hiszpania. Choć i tu, podobnie jak w Anglii czy Francji, królowie zabraniali feudałom (po zakończeniu reconquisty) budowy prywatnych zamków obronnych, a nawet na polecenie władców wiele takich warowni zburzono, to jednak w Hiszpanii zachowało się ich do naszych czasów stosunkowo sporo. W XIII—XV w. budowano je przede wszystkim z fundacji królewskiej.