-
Relacja ta byłaby zbyt skromna, gdyby nie uzupełniały jej wyniki gruntownych badań archeologicznych, prowadzonych od dziesiątków lat na setkach stanowisk, szczególnie zaś intensywnie. w latach powojennych, w związku z obchodami tysiąclecia państwa. Dziś wiadomo już dość sporo o szczegółach wyglądu i konstrukcji najstarszych polskich warowni. Istotnie, wiele z nich, a zwłaszcza te na terenach nizinnych, wytyczane być musiały w sposób opisany przez Ibrahima ibn Jakuba. Sposób to był zresztą znany na ziemiach polskich od co najmniej półtora tysiąca lat. Cyple i wysepki oblane wodami rzek lub jezior (stąd częste do dziś nazwy Ostrów Tumski, Ostrówek, Na Piaskach), mokradła i bagna stanowiły już same element warowny, utrudniały dostęp.