-
Twierdze krzyżowców stanowiły typ warowni przystosowanych do obrony aktywnej. Obwarowania lewantyńskich miast tego czasu — również przystosowane do walk aktywnych — stały się pierwowzorem fortyfikacji europejskich miast średniowiecznych od końca XIII w., takich jak na przykład Carcassonne czy Aigues-Mortes. Krzyżowcy nie na długo zdołali się utrzymać w swych miejskich fortecach i górskich „orlich gniazdach”. Ich siły były zbyt szczupłe. Jednakże swym budownictwem warownym wnieśli poważny wkład do rozwoju średniowiecznej architektury obronnej. Pora zatem wrócić na tereny Europy i przyjrzeć się jej zamkom oraz murom miejskim z czasów dojrzałego i późnego średniowiecza.